Uz. Dr. Uğur Özdağlı: Covid-19 bitmedi..!

Salgının hala aramızda olduğunu ifade eden Özdağlı, şunları söyledi: “COVID-19 hâlâ azalma eğiliminde değil. Uzmanlar, “XB8” ve “XEC” gibi yeni varyantların toplum içinde yayılmaya devam ettiğini bildiriyor. Hastalık bazı kişilerde hafif geçse de bulaşıcılık yüksek, özellikle kalp, akciğer veya şeker hastalığı olan bireyler için tehlike sürüyor. Son aylarda “yaz gribi oldum” diyen birçok kişinin aslında COVID geçirdiği düşünülüyor. Belirtiler grip ile neredeyse aynı hale geldi: ateş, boğaz ağrısı, öksürük, halsizlik ve kas ağrısı. Uzmanlara göre bu benzerlik, hastalığın önemsenmemesine yol açabiliyor. Oysa COVID hâlâ ciddi bir solunum yolu enfeksiyonu ve riskli gruplarda ağır seyredebilir.

Yeni Varyantlara Karşı Aşılar

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Amerika Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), 2025–2026 dönemi için Omicron kökenli JN.1 ve KP.2 varyantlarına karşı güçlendirilmiş aşı formülünü onayladı. Bu yeni aşılar, hem bağışıklık tepkisini artırıyor hem de bulaşma zincirini azaltıyor. Bazı ülkelerde mRNA teknolojili aşılar bu varyantlara uygun şekilde güncellendi. Türkiye’de ise hâlen mevcut aşılar (Biontech, Turkovac, Coronavac) uygulanıyor ancak bu aşılar yeni varyantlara tam özel formül taşımıyor. Sağlık otoriteleri, “şu anda kullanılan aşıların ağır hastalık riskini azalttığını” fakat yeni varyantlara karşı daha güçlü formüllerin geliştirilmeye devam ettiğini belirtiyor.

Türkiye’de Güncel Durum

Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de COVID-19 aşısı öncelikli olarak risk gruplarına uygulanıyor. Bu gruplar: 65 yaş üzeri bireyler. Kronik hastalığı olanlar (diyabet, KOAH, kalp-damar hastalıkları vb.). Sağlık çalışanları. Gebeler ve bakım evi personeli. Risk grubundaki kişiler aile hekimlikleri veya hastaneler üzerinden randevu alarak aşılarını yaptırabiliyor. TTB ve uzman dernekleri, hatırlatma dozlarının özellikle mRNA tipi aşılarla yapılmasını öneriyor. Bununla birlikte, Türkiye’de henüz JN.1 veya KP.2’ye özel yeni aşı formülleri tam olarak yaygınlaşmadı. Yine de mevcut aşıların sağladığı koruma, hastalığın ağır seyretmesini önlemek için yeterli kabul ediliyor.

Grip mi COVID mi?

Kış aylarında grip ve COVID belirtileri birbirine çok benzer hale geldi. Ateş, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik gibi belirtiler görülüyorsa “grip oldum” diyerek geçiştirilmemeli, test yapılmalı. Uzmanlar, “COVID artık mevsimsel hale gelmiş olabilir, ama bu onun bittiği anlamına gelmez” uyarısında bulunuyor.

Aşıların Koruyuculuğu

Yeni nesil COVID-19 aşıları hastalığı tamamen durdurmasa da ağır seyir, zatürre ve hastane yatışlarını büyük oranda azaltıyor. Koruyuculuk süresi ortalama 6–8 ay. Aşı, bireysel korumayı artırdığı gibi, toplum içinde virüsün yayılmasını da yavaşlatıyor. Bu nedenle özellikle yaşlılar ve kronik hastalığı olanlar için her yıl güncel aşı yapılması öneriliyor.

Dünya ve Türkiye’de Gidişat

Dünya genelinde haftalık COVID vakaları hâlâ milyonlarla ifade ediliyor. Türkiye’de solunum yolu enfeksiyonları arasında COVID oranı yaklaşık %20 civarında. Sağlık kurumları, grip ve COVID vakalarının birlikte artabileceği “kış dalgasına” karşı uyarıyor. Maske, el hijyeni ve havalandırma önlemleri yeniden önem kazandı.

Korunmak İçin Öneriler

Güncel COVID aşısını mutlaka yaptırın. Kalabalık ortamlarda maske takın. El temizliğine dikkat edin. Grip benzeri belirtiler varsa test yaptırın. Risk grubundaysanız hekiminizle aşı planınızı gözden geçirin.”